‘Ineens na het eten sloeg het weer om. Het begon vreselijk te waaien, het leek wel een tornado, het was heel raar. De lucht werd anders, alles voelde en rook anders. […] Het vuur kwam snel dichterbij, we hebben wat spullen gepakt en zijn vertrokken. […] Om de hoek stond alles in brand, dat hadden we nog niet gezien. Het vuur was dus dichterbij dan we dachten, de vlammen waren hoog… heel erg hoog! Er stonden mensen met emmers, tuinslangen. We reden twee kilometer naar andere Nederlanders die op een berg wonen. Daar zaten we veilig. De hele nacht hebben we over het dal gekeken en het leek net niet echt, het was als in een film. Het was afschuwelijk. Alles brandde en ontplofte, ook in de buurt van ons huis. Ik heb gejankt, dacht dat we alles kwijt waren.’ – Lia, Figueiro dos Vinhos, midden Portugal

De woorden van Lia komen binnen.

Zucht… Wat kan ik zeggen? Lieve mensen die net een nieuw leven aan het opbouwen zijn in Portugal. Stuk land gekocht, huis verbouwd, B&B geopend en dan dit… Maar dat geldt natuurlijk voor alle mensen die lekker rustig thuis van het weekend genoten… En dan dit…

Er zijn meer dan 60 mensen overleden.

Sommigen terwijl ze juist probeerden weg te vluchten van het vuur. Op tv zie ik beelden van grote vuurzeeën en mensen die daar super dichtbij met een emmertje water op af gaan! Ik snap bijna niet dat die mensen denken dat ze nog iets kunnen redden! Zien ze niet hoe gevaarlijk het is?! Maar zoals Lia beschrijft hebben die mensen misschien ook het gevoel dat ze in een film zitten. Dat het niet echt is.

Verlies je in zo’n levensbedreigende situatie je zicht op de realiteit?

Ik weet het niet… Wat ik wel weet is dat dit een van de ernstigste bosbranden wereldwijd is geweest, met een van de meeste slachtoffers. Drie dagen nationale rouw.

Vlaggen in Lissabon half stok.

Te midden van alle vreselijke berichtgeving, de verhalen van mensen die alles of bijna alles kwijt zijn… Mensen die pech, of juist heel veel geluk hebben gehad… moest ik opeens denken aan een verhaal over een monnik, zijn paard en zijn zoon.

Er was eens een arme maar vriendelijke monnik die in een rustig dorp woonde. Hij had een mooi paard en een gezonde zoon. Op een dag liep het paard weg. ‘Oooh, wat een pech heb jij’, zeiden de mensen uit het dorp. ‘Had je je paard nou maar verkocht!’
Een paar dagen later kwam het paard terug en het had vijftien wilde paarden met zich meegenomen. ‘Zo, wat fantastisch’, zeiden de dorpelingen. ‘Nu heb je er meer dan je ooit had kunnen kopen!’
De zoon van de monnik probeerde de wilde paarden te temmen maar viel van één van de paarden en brak zijn beide benen. ‘Och, wat een pech nu weer. Benen gebroken. Misschien blijft hij wel voor altijd kreupel’, reageerden de dorpelingen.
Een paar dagen later brak de oorlog uit en alle mannen uit het land werden opgeroepen om te dienen. Voor de zoon van de monnik werd een uitzondering gemaakt vanwege zijn gebroken benen. ‘Wat een geluk heb jij’, zeiden de mensen uit het dorp. ‘Je mag je zoon bij je houden.’
‘Of ik telkens geluk heb of pech, weet ik niet’, zei de monnik. ‘Ik weet nu alleen dat mijn zoon niet mee hoeft te vechten. We zien nooit het complete verhaal. Alleen fragmenten. Oordelen heeft geen zin. Het is zoals het is.’

Mijn eigen zoon was tijdens de dagen van de branden op vakantie in het noorden van Portugal.

Een klein dorpje, nog geen 5 inwoners, aan het einde van een doodlopende weg. Omringd door dicht beboste bergen. Weliswaar ver van de vuurzeeën vandaan maar het zou niet de eerste keer zijn dat daar brand is geweest. Ik was behoorlijk ongerust en checkte elke 10 minuten de site fogos.pt om te zien of er geen brandhaarden ontstonden in het gebied waar zij zaten. Ze zouden dan namelijk geen kant op kunnen. En dan ook nog te bedenken dat er daar niet eens telefoon verbinding is! Zo afgelegen zaten ze!

Afijn, alles is goed gegaan hoor. Maar toch ga je je opeens beseffen hoe realistisch en dichtbij het gevaar kan zijn. En stel je nou toch voor dat ik, net als Lia, mijn droomplekje heb gekocht in de natuur van midden/noord Portugal en dat ik zou worden overvallen door vuur! Doodeng. Je kunt je er enigszins op voorbereiden maar voorkomen, nee dat niet. Zoiets heb je niet in de hand.

En misschien is dat, voor mij in elk geval, wel de boodschap van het vuur geweest.

Leef met de dag en tel je zegeningen want het leven kan van de ene op de andere dag een compleet andere wending krijgen.

Denk niet dat alles maakbaar is. Want dat is het niet. Niet maakbaar in de zin dat je alles altijd in eigen hand kunt hebben. Sommige krachten op deze wereld zijn nou eenmaal groter en sterker dan wij zelf. Geruststellende gedachte daarbij is wel dat je alles, ook het kwade (misschien juist het kwade), kunt gebruiken als brandstof voor het goede.

En, zoals het verhaal van de monnik ons leert, is alles wat we meemaken (het ogenschijnlijke goede en het ogenschijnlijke kwade) slechts een klein deel van het verhaal. Het is een fragment. Een hoofdstuk uit het verhaal van het boek dat jouw leven is. Een deel is al geschreven. Een deel moet nog geschreven worden. En op welke bladzijde je nu bent speelt je leven zich af.

Dus voor alle mensen die getroffen zijn door de ramp, deze natuurramp maar eigenlijk kan je daar elke andere ramp voor in de plaats denken… Voor alle mensen die nu in het ‘rampzalige’ hoofdstuk zitten hoop ik dat hun volgende hoofdstuk weer een positieve is. Misschien wel eentje waarin het rampzalige omgetoverd kan worden tot iets wonderbaarlijk moois! De grond is weer vrij. Kaal. Leeg. Zwart. En vanuit de donkere aarde kunnen nieuwe zaden zich ontkiemen.

Verbrande grond is vruchtbaar!

Sterkte voor iedereen en chapeau voor de brandweerlieden die werkelijk ALLES hebben gegeven om mensen en dieren te redden.

Stephanie

Ps: Lees hier het hele verhaal van Lia en haar Quinta da Valada in Figuiro dos Vinhos. Haar prachtige B&B (waar ze ook yoga-vakanties organiseert) is open voor gasten. Wat ben ik blij dat ze zo veel geluk hebben gehad!